وجوه تشابه و تمایز سرقت مسلحانه و قطع الطریق

نام خانوادگی:فرهادی پور نام : علی رشته وگرایش: حقوق جزا و جرم شناسی مقطع تحصیلی: کارشناسی ارشد تاریخ دفاع: 20/12/91 استاد راهنما: دکتر فضل ا... فروغی سرقت مسلحانه و راهزنی از مهم ترین جرائم علیه اموال و مالکیت اشخاص بوده که در جهان امروزی بسیار رایج شده است و صرف نظر از پرداختن پیرامون منشأ که به مقتضی زمان و مکان و فرهنگ اجتماعی در هر یک از جوامع متفاوت است لیکن در کشور ایران اسلامی نیز در نظام جزای اسلامی برای پیشگیری و مبارزه با سارقین مسلح مقررات ویژه پیش بینی شده است که ریشه در قانون اساسی و بیان فقهای عظام و نشأت گرفته از منبع وحی (قرآن کریم) دارد، چرا که در اصول 46 و 47 قانون اساسی مالکیت شخصی مشروع و حرمت آن تصریح شده است و یا بنا به امر قرآن کریم در آیه 33 سوره مائده، مجازات سختی اعم از به دار آویختن و یا بریدن دست و پا و تبعید برای سارق و قطاع-الطریق مقرر شده است. لذا بنا به اهمیت موضوع در این نوشتار سعی شده است تعریفی جامع و مانع از جرم سرقت مسلحانه و قطع الطریق از دیدگاه فقها و حقوقدانان ارائه شده و در مواردی نیز، به نقد و بررسی تعریف مقنن از این دو جرم پرداخته شده که آیا سارق مسلح همان قطاع الطریق است؟ و آیا سلاح در تعیین نوع بزه و کیفر موثر است؟ این دو جرم چه رابطه ای با محارب دارند؟ و بدین جهات سعی شده است تا این دو جرم از حیث ارکان نیز مورد بررسی و مقایسه گرفته و از نظر مفهوم و مبانی جرم انگاری ارزیابی و مسائلی چون جایگاه این دو جرم در میان سایر جرائم مستوجب حد و تعزیر بررسی و وجوه افتراق و اشتراک آن دو نیز بیان شده و در نتیجه رابطه ی فی مابین آن دو از جهات وجوه تمایز و تشابه به دست آمده که سارق مسلح گاهی قطاع الطریق است و گاهی به همان فضای خاصی که فی النفسه رعب ایجاد می کند. چرا که سارق مسلح هرگاه عملش موجب رعب و وحشت گردیده و امنیت مردم را به مخاطره اندازد به مانند همان قطاع الطریقی است که مشمول حد محاربه خواهد بود که موجب افساد در امنیت شهروندان می گردد و بدین لحاظ اهتمام جدی قوه ی قانون گذاری و مجریان به اصلاح قوانین جاری و ساری را می طلبد. واژگان کلیدی: سرقت مسلحانه، قطع الطریق، سلاح، رعب و وحشت، محاربه و افساد فی الارض.